Metoda Warnkego

Głównym założeniem metody Warnkego jest to, że dzieci cierpiące z powodu trudności w nauce, są niezdolne do zapamiętania wzorców dźwiękowych tych słów, które słyszały we wczesnym okresie swojego życia. Ponieważ nie wiedzą, jakie jest właściwe „brzmienie” słowa, nie wiedzą też, z z jakich liter i głosek powinno się ono składać. Wiele dzieci rozwija w to miejsce różne inne sposoby czytania: próbują rozpoznawać słowa tuż po ich pojawieniu się – postrzegają słowa jak obrazki. Czyniąc to, są niezdolne do rozpoznania – i nauczenia się – wewnętrznej struktury słowa (metody podziału słowa na głoski i przypisania im liter). I w tym właśnie może pomóc metoda Warnkego...

 

Problem

Ok. 10 – 15% dzieci w wieku szkolnym każdego roku przejawia poważne problemy w uczeniu się, mimo przeciętnej lub nawet wysokiej inteligencji. W większości przypadków problemy mają charakter specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. Powszechne doświadczenie pokazuje, że nie ma większego sensu powtarzanie codziennie tych samych ćwiczeń czytania i pisania, mając nadzieję, że problem rozwiąże się sam. Można by to porównać do trenera, który obciąża ćwiczeniami kontuzjowanego atletę, zamiast pozwolić mu wyzdrowieć. Oczywiście, żaden odpowiedzialny trener tak by nie postąpił.

W ostatnich latach, mimo podejmowanych prób zbadania tego problemu wydawało się, że znalezienie prawdziwej przyczyny deficytów w uczeniu się nie będzie możliwe. Naukowcy różnych specjalności postawili sobie za cel odkrycie jednej przyczyny. W czasie ostatnich kilku lat, coraz więcej danych wskazywało na to, że przyczyną wspomnianych zaburzeń są deficyty w zakresie centralnego przetwarzania spostrzeżeń, które normalnie przebiegają automatycznie. Kiedy automatyzacja nie jest prawidłowa, osoby cierpiące z powodu tych deficytów zaczynają rozwijać strategie kompensacyjne. Takie strategie pochłaniają mnóstwo energii. Większość dzieci z trudnościami w uczeniu się jest kompletnie wyczerpanych na długo przedtem, zanim się skończy dzień szkolny, ponieważ większość energii jest zużywana na niepotrzebną kompensację.

W ostatnich 15 latach ekspert komunikacji, Fred Warnke, opracował metodę wykrywania i treningu tych deficytów. Obecnie metoda ta jest stosowana przez niemal 1000 terapeutów w Niemczech, Austrii i Szwajcarii.

Diagnoza

Przy testowaniu centralnego przetwarzania sygnałów spostrzeżeniowych bardzo ważne jest sprawdzenie tak wielu funkcji, jak to tylko możliwe w stosunkowo krótkim czasie. Ma to na celu kontrolę zakresu, w jakim funkcje te są zautomatyzowane, a także uniknięcie błędów spowodowanych przez niewłaściwe odpowiedzi zmęczonego dziecka. Za pomocą metody Warnkego można w atmosferze zabawy szybko sprawdzić czternaście różnych funkcji. Następnie dane te mogą być porównane ze standardowymi danymi innych dzieci, w celu znalezienia odchyleń lub nieprawidłowości.

Trening

Trening, który także został opracowany przez Freda Warnke, jest oparty na trzech założeniach:

1) Automatyzacja przetwarzania spostrzeżeń w obszarze słuchu, wzroku i zdolności motorycznych.

Tak długo, jak występuje deficyt w centralnym przetwarzaniu spostrzeżeń, nie ma większego sensu wykonywanie coraz większej liczby ćwiczeń w czytaniu i pisaniu, ponieważ podstawowe uwarunkowania procesu uczenia się są dla ćwiczącego niedostępne. Innymi słowy: musi najpierw zostać usprawniona i zautomatyzowana szybkość przetwarzania. Można tego dokonać za pomocą małego elektronicznego narzędzia, jakim jest „Brain-Boy Universal”. Urządzenie zawiera zestaw programów treningowych przypominających gry, które usprawniają siedem podstawowych funkcji przetwarzania spostrzeżeń w odniesieniu do zmysłu słuchu, wzroku i funkcji ruchowych. Wystarczy kilka miesięcy treningu, aby już uzyskać znaczną poprawę.

2) Automatyzacja koordynacji półkul mózgowych

Podczas procesu uczenia się, jak czytać i pisać, obie półkule mózgowe muszą ściśle ze sobą współpracować. Koordynacja pomiędzy obiema półkulami odbywa się przy udziale ciała modzelowatego (corpus callosum), struktury nerwowej, która umożliwia to połączenie. W większości przypadków dysleksji ten szlak nerwowy nie działa właściwie. W celu usprawnienia funkcji ciała modzelowatego Fred Warnke opracował specjalny trening zwany „Treningiem lateralnym”. Podczas tego treningu dziecko słyszy z jednej strony słuchawek głos wzorcowy (z płyty CD) oraz synchronicznie słyszy swój własny głos po drugiej stronie. Specjalistyczne urządzenie elektroniczne sprawia, że głos przemieszcza się pomiędzy dwiema stronami. Podobnie jak słońce i księżyc, dwa głosy stale zmieniają swoją pozycję nie spotykając się przy tym wcale. Tym samym percepcja dziecka musi stale być świadoma kierunku, z którego dobiega jego głos. Regularny trening lateralny przyczynia się do lepszej synchronizacji obu półkul przez aktywowanie istniejących, ale nieaktywnych włókien nerwowych, w stosunkowo krótkim czasie.

3) Rozwój i automatyzacja „Wzrokowego języka”

Jak zaznaczono wcześniej, dzieci, które wykazują trudności w czytaniu i pisaniu, często mają mgliste pojęcie o tym, jak przegłoskować dane słowo. Można to także poprawić za pomocą tzw. „literowania wzrokowego”. Trening ten pomaga dziecku znaleźć sposób na zapamiętanie tych słów, których wymowa różni się od ich wzrokowego odpowiednika. Bardzo pomocnym narzędziem do tego celu jest program komputerowy Orthofix.